Halloween, a polskie tradycje palenia świec.

W ostatnim czasie bardzo popularne stało się świętowanie Halloween. Coraz więcej osób przyozdabia swoje domy i ogrody lampionami z dyni, w których znajdują się świeczki lub wybiera się na imprezy w tym klimacie.

Nie każdy jednak zdaje sobie sprawę, że w polskiej tradycji także znajduje się mnóstwo nawiązań do święta zmarłych i duchów, zarówno w tradycji chrześcijańskiej, jak i pogańskiej. Czym różnią się te święta od siebie, a w czym są podobne? Poniżej odpowiedzi.

Halloween, czyli zwyczaj z Zachodu

Halloween jest świętem przypadającym 31 października, czyli w wigilię Wszystkich Świętych. Jest ono obchodzone w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii, wielkiej Brytanii oraz w kilku innych krajach.

Wywodzi się ono z kultury celtyckiej, choć niektórzy upatrują się jego korzeni nawet w Starożytnym Rzymie. Ostatnie lata są prawdziwym triumfem Halloween, bo staje się ono coraz popularniejsze w innych krajach za sprawą kultury masowej.

Głównym motywem tego święta są duchy, demony, potwory oraz inne straszne postacie. Z tej okazji odbywają się liczne imprezy, a dzieci chodzą po domach przebrane za ulubione lub upiorne postacie i zbierają cukierki.

Środowiska religijne krytykują zwyczaje ,,halloweenowe” i zdecydowanie się od nich odcinają. Można jednak dopatrzeć się wspólnych elementów, jak wspominanie zmarłych, świeczki w dyniach i na cmentarzach oraz ogień mający rozjaśnić zmarłym mrok.

Tradycja chrześcijańska – palenie świec, zniczy.

Zaledwie jeden dzień po Halloween, chrześcijanie obchodzą swoje święta związane z duszami znajdującymi się w zaświatach. 1 listopada w kościele katolickim jest wspomnieniem Wszystkich Świętych.

Wbrew pozorom i obiegowej opinii nie jest to święto smutne, a mające na celu uczcić Świętych. Dopiero 2 listopada znany, jako Dzień Zaduszny to czas modlitwy i zadumy nad grobami bliskich.

W tradycji katolickiej, kultywowanej w naszym kraju, jest to czas, by pomodlić się za dusze zmarłych, odwiedzić ich groby na cmentarzu oraz zadbać o nie. Zazwyczaj na grobach układa się żywe kwiaty, np. chryzantemy i zapala znicze. Ogień ma być symbolem pamięci o bliskich zmarłych. Początek listopada jest czasem wzmożonych podróży na groby bliskich zmarłych.

Pogańska tradycja na ziemiach polskich związana ze Świętem Zmarłych

Większość Polaków powinna kojarzyć rytuał Dziadów, chociażby z lekcji języka polskiego w szkole. Jego głównym założeniem było obcowanie żywych ze zmarłymi, które miało przynieść ich pomoc, wsparcie oraz przychylność. Jesienią Dziady obchodziło się w nocy z 30 października na 1 listopada.

Widać tu mocne nawiązanie do Halloween. Miała to być noc, kiedy dusze zmarłych przybywały na ziemię. Wówczas należało je odpowiednio ugościć. Podstawowym sposobem było wystawianie jedzenia na cmentarzach i na grobach, gdzie dusze zmarłych miały się posilić.

W celu rozjaśnienia duszom drogi zapalało się ogniska, które miały oświetlić im drogę. Ogień miał także na celu wygnanie demonów i uniemożliwienie im wyjścia na świat. Można przypuszczać, że współczesne świeczki lub znicze mogą być nawiązaniem do tego zwyczaju.

Łącznikiem pomiędzy światem duchów a światem żywych mieli być włóczędzy i żebracy zwani dziadami, który uważani byli za byt pośredni. Jak widać wszystkie święta i zwyczaje przenikają się między sobą, choć ich geneza jest zupełnie inna. Warto szanować każdy zw zwyczajów i poznać go bliżej.